Sierd Wijnalda is één van de grondleggers van Athletics Champs in Nederland. Het is zijn missie om het hele land te overtuigen dat een atletiekwedstrijd voor pupillen ook anders kan: laagdrempelig en kindgericht waarbij het plezier voorop staat.
Als ouder van atletiekpupillen merkte Wijnalda voor het eerst de pedagogische tekortkomingen van de wedstrijden oude stijl. Zijn zoon wilde niet meer meedoen aan wedstrijden, omdat hij altijd achter dezelfde kinderen in de uitslag eindigde en daardoor nooit op het podium mocht staan. En zijn dochter zag hij een prachtige prestatie neerzetten bij het kogelstoten, maar vervolgens teruggefloten worden door een overijverig jurylid: ongeldig.
Mede door zijn andere functies binnen de sport (Wijnalda is docent atletiek op de ALO, RTC-coach hoogspringen, opleider bij de Atletiekunie en trainer bij AV Impala uit Drachten) liep hij in de loop der jaren tegen meer zaken aan. ‘De traditionele jeugdwedstrijden waren een aanpassing van de volwassenatletiek en niet gericht op de ontwikkelingskenmerken en beleving van jonge kinderen.’
‘Hoogspringen is bijvoorbeeld helemaal niet pedagogisch’, vervolgt Wijnalda. ‘Vooral voor atleten met weinig ervaring is dit helemaal niet leuk, wanneer zij al bij de aanvangshoogten afgaan en verder niet meer mogen deelnemen aan de wedstrijd. Terwijl de andere deelnemers nog zo’n dertig minuten mogen springen. Ook bij het onderdeel duurlopen ontstaan grote verschillen tussen de voorste en de achterste atleten. Het is niet motiverend voor jonge kinderen om helemaal achteraan te lopen.’
Fun in Athletics
Wijnalda stuitte in Engeland op Fun in Athletics, een concept waarbij pupillen op een meer kindvriendelijke manier in teams aan wedstrijden meedoen. Hij ging op onderzoek uit hoe hij dit ook in Nederland kon uitrollen. ‘Maar dan wel op een atletiekspecifieke manier, dus met de juiste bewegingsessenties en de springonderdelen vanuit een aanloop.’
Hij kwam in de werkgroep Athletics Champs en was in deze rol in 2010 één van de eersten die in de regio Friesland een pupillenwedstrijd nieuwe stijl organiseerde. Het bleek direct een groot succes dat navolging kreeg in de rest van het land.
Teamverband
Bij Athletics Champs komen de kinderen uit in teamverband. De individuele prestatie is van ondergeschikt belang. Al stimuleert de opzet wel om kinderen het maximale uit zichzelf te laten halen. Misschien nog wel meer dan bij de traditionele wedstrijden, want de pupillen werken in drie uur tijd maar liefst zeven onderdelen af met zoveel mogelijk pogingen. Zo hebben ze dus meer kans op een PR en een succesmoment. Voorop staat echter een leuke middag met lekker veel bewegen op een ‘atletiekechte’ manier.
De onderdelen zijn grotendeels gelijk aan een traditionele wedstrijd, alleen is de uitvoering soms net even anders. ‘Zo werpen de kinderen met aangepast materiaal waardoor de beweging beter lukt. De assistent-juryleden (meestal ouders red.) lezen de afstanden af op de meetmatten en -latten, want een nauwkeurige meting tot op de centimeter is niet nodig. En bij hoogspringen kan de lat bij elke sprong op een andere hoogte worden gelegd.
Ook bereiden de kinderen zich met bijvoorbeeld polsstokverspringen, vortex en fietsband slingeren voor op toekomstige onderdelen zoals polsstokhoogspringen, speerwerpen en discuswerpen. Ondanks dat er meer onderdelen op het programma staan, is de duur van de wedstrijden flink korter. Lang wachten op het volgende onderdeel, en dus stilzitten, is er niet meer bij.
Voordelen
Wijnalda ziet grote voordelen en licht dit uit met voorbeelden. ‘Bij hoogspringen mag een kind zelf de hoogte bepalen. Wanneer je ongeveer tien centimeter onder je beste prestatie begint, heb je een goede kans om een PR of in elk geval een goed resultaat neer te zetten. En lukt het even niet, dan probeer je daarna gewoon een hoogte lager. Een kind is nooit af.’
Ook het afsluitende looponderdeel is veel kindvriendelijker. ‘Afhankelijk van de leeftijd lopen de kinderen zoveel mogelijk meters in vier of zes minuten. Door aan beide kanten van de baan te starten, loopt er niemand helemaal vooraan of achteraan. Plezier staat voorop, al proberen alle kinderen natuurlijk wel zichzelf te verbeteren en te scoren met hun team.’
Enthousiasme in Friesland
In Friesland is er, net als in andere delen van het land, veel enthousiasme. Dit komt mede door het succesvolle Athletics Champs-circuit in de provincie, waarbij Wijnalda wedstrijdleider is. AV Impala is één van de vijf actieve verenigingen die gedurende het outdoorseizoen vier wedstrijden afwerken.
Het aantal kinderen dat aan wedstrijden meedoet, is sindsdien flink toegenomen. ‘In het verleden deed misschien tien procent mee, maar tegenwoordig ligt dit percentage vele malen hoger. Door het enthousiasme gaan we er nu zelfs al automatisch vanuit dat een kind meedoet aan een wedstrijd van het circuit. Je moet je afmelden als je niet meedoet.’
Verwachtingen en druk
Athletics Champs vindt Wijnalda ook beter voor de talentvolle kinderen. ‘Bij pupillen die altijd winnen, ontstaan verwachtingen en druk. Dit kan faalangst tot gevolg hebben en misschien ook wel overbelasting en blessures, omdat ze daardoor meer gaan trainen en vroegtijdig willen specialiseren. Met deze wedstrijden vallen hun prestaties minder op en kunnen ze in de luwte proberen om het maximale uit zichzelf te halen.’
De prijsuitreikingen zijn immers niet meer individueel. ‘Bij het circuit maken we in elke categorie poules van vier teams. Na een wedstrijd huldigen we in elke poule de nummers één tot en met vier, iedereen dus. Alle kinderen krijgen een diploma. We houden wel een clubklassement bij. Na de laatste wedstrijd zetten we de winnaars hiervan in het zonnetje.’
Inzet juryleden
Een extra pluspunt is de lage inzet van juryleden. De toch al aanwezige ouders hebben deels hun taak overgenomen. ‘Zij begeleiden een groepje en doen de eenvoudige jurytaken. Omdat zij ook gelijk de uitslagen invoeren in de app van Atletiek.nu, verlichten we enorm het secretariaat en hebben we sneller een uitslag. In totaal hebben we niet meer dan zes vaste mensen nodig voor een wedstrijd, inclusief de wedstrijdleider. Zij behouden vooral het overzicht en hoeven dus niet meer zelf enorm aan de bak.’
Dat ouders laagdrempelig kennismaken met jureren is mooi meegenomen. ‘Als club heb je hierdoor in beeld wie toekomstige juryleden voor wedstrijden voor de oudere jeugd en senioren kunnen worden.’
Acceptatie
Wijnalda begrijpt dat de acceptatie van de pupillenwedstrijden nieuwe stijl tijd nodig heeft. ‘Ik hoor wel eens mensen zeggen dat ze Athletics Champs geen echte atletiek vinden. Dat bestrijd ik. De kinderen voeren alle essentiële atletiekbewegingen uit en zijn heel veelzijdig aan het sporten. Wat mij betreft hoef je als club ook niet per se met dit concept te werken, zo lang je maar wel goed nadenkt over hoe je je wedstrijden organiseert. Kinderen moeten lekker veel op de juiste manier bewegen zodat ze plezier hebben en nog jaren deze mooie sport willen beoefenen.’
Wil je weten of jouw regio ook Athletics Champs wedstrijden organiseert? Kijk dan op: Atletiekunie | Locaties en data
Organiseert jouw regio nog geen wedstrijd, maar willen jullie een proefwedstrijd organiseren? Neem dan contact op met: [email protected]
Clubverhalen
Geschreven door
Mathieu Hilgersom
Mathieu Hilgersom is een fanatieke loper bij Voorschoten’97, de club waar hij ook meerdere bestuurlijke taken vervult en evenementen organiseert. Tevens is hij een enthousiaste atletiekvader van zijn dochter bij Leiden Atletiek. Als schrijver en communicatiespecialist voor zijn bedrijf Hilgersom Tekstproducties schrijft hij het liefst mooie sportverhalen en verzorgt hij de PR van clubs, organisaties en evenementen.
